Brenda’s Food Freedom: Growing the f*#k up with food

De manier waarop ik vroeger keuzes maakte over wat ik ging eten, kan je vergelijken met hoe een kind dat doet: Ik! Wil! IJs! NU! (Anders ga ik heel hard huilen en schreeuwen...).

Vooral als ik liefdesverdriet had, of stress, wanneer ik een aanval van onzekerheid had of mijn deadline maar net gehaald had, was ik terug in mijn terrible two's en koos ik alleen op basis wat goed voelde (of wat me beter zou laten voelen, althans: dat was het korte termijn plan).

Later ging ik consequenties meewegen:
Ik wil ijs... maar ik wil ook in een spijkerbroek maat 28 passen. Wat zal ik doen, wat zal ik doen????
Dat is eigenlijk een puberale manier van afwegingen maken: het is een soort onderhandeling, in dit geval met mezelf.
Soms besloot ik periodes lang 'Fuck dat ijs' (als ik op dieet was).
Soms besloot ik periodes lang 'Fuck die spijkerbroek, ik koop er wel een 1/2/3 maten groter' (Als ik niet op dieet was).

Een woord: JOJO!

Ik ben ervan overtuigd dat ik op het gebied van voeding pas de afgelopen 4 jaar volwassen aan het worden ben. Dat heet in Whole30-jargon: Food Freedom. Dit blog gaat over hoe ik daar gekomen ben...

Ik zit de laatste tijd tot over mijn oren in Mark Manson (niet letterlijk!). Ik heb zijn boek 'The subtle art of not giving a fuck' net uit, Naomi is de Nederlandse vertaling aan het lezen, samen bespreken we de dingen die we uit het boek herkennen in onszelf, in elkaar en in andere mensen. Daarnaast hebben we ook zijn SoundCloud-account ontdekt, waarin zijn blogs worden voorgelezen... handig voor tijdens het autorijden en koken, beter dan het deprimerende nieuws op Radio 1.
Kortom: Mark Manson is nogal aanwezig in ons leven op dit moment.

En toen, op 1 maart 2018, publiceerde hij het blog 'How to Grow the Fuck Up: A Guide to Humans'.
Soms zeggen mensen dat mijn blogs (te) lang zijn... deze parel duurt in de audioversie 44 minuten. (Dus misschien zijn mijn blogs helemaal niet zo lang en is de gemiddelde Nederlandse aandachtsspanne ongeveer gezakt tot het niveau 7-jarige-ADHD-er-met-3-blikjes-RedBull-in-het-bloed... Just saying).

Toch: Ik ga mijn best doen deze korter te houden, okay?

Grow the fuck up

Waar het blog over gaat? Over volwassen worden en welke ervaringen je als klein kind en puber moet doorlopen om je vervolgens als een volwassen mens te kunnen gedragen. En de schokkende conclusie dat veel van ons ergens zijn blijven hangen, inclusief wij zelf.

Misschien denk je nu: "Hey, ik mag auto rijden, heb stemrecht, heb een baan, een relatie, een hypotheek, gooi altijd mijn vieze sokken in de wasmand en ik scheld geen andere mensen uit op het internet: ik ben al volwassen"...

Daarvan zegt Manson dan toch: "Die dingen zijn allemaal fantastisch en het zijn zeker dingen die van volwassenen verwacht mogen worden. Maar, ik pleit ervoor dat deze dingen op zichzelf je nog geen volwassen mens maken. Ze voorkomen slechts dat je een kind blijft, wat toch echt wat anders is dan een volwassene".
Een fijne binnenkomer, daar sta je dan met je goeie gedrag!

Mark Manson trekt het in zijn blog heel breed, het complete functioneren in je leven. Wij herkennen er veel in van ons eigen pad van de afgelopen jaren en... van mensen die bij HealthCreators komen om fitter, gezonder, energieker te worden.

Eten als een kind

Hoe gaat dat volwassen worden dan eigenlijk, als het meer is dan auto rijden, hypotheek betalen en geen propjes op straat gooien? Manson heeft het heel precies uitgepluisd. Ik ga een aantal van zijn punten langs en gebruik alleen voorbeelden van eten. Omdat ik daar het meeste ervaring mee heb: zelf en als coach.

Als kind ga je de wereld ontdekken en je hebt eigenlijk twee maatstaven: iets is goed/fijn, of iets is slecht/pijnlijk. Je houdt je hand eens tegen de oven en ontdekt dat hete dingen aanraken niet fijn is. Je weet een keer een liter ijs in handen te krijgen en je leert dat ijs eten (met je handen, zittend op de keukenvloer) heel fijn is... totdat je moeder de keuken in komt en boos wordt.

Ik kan niet zonder brood/melk"... is de redenatie van een klein kind: "Ik wil gewoon een fucking botertham! NU!".

Kleine sociopaten

Kleine kinderen delen de wereld in in genot en pijn. Of zoals Manson schrijft: "Kleine kinderen zijn eigenlijk een soort kleine sociopaten: Ze zijn nog niet in staat om verder te kijken dan wat nu, op dit moment, fijn of niet fijn is. En ze kennen geen empathie: ze kunnen nog niet overzien wat hun gedrag met anderen doet, kunnen niet in jouw schoenen gaan staan. Ze willen gewoon een fucking ijsje... NU!".

Ik ga nu iets heel lulligs zeggen: maar ik herken dit zo! Bij mezelf, bij een groot aantal van de mensen met wie ik de Whole30 heb gedaan en... bij heel veel mensen die besluiten het programma niet te doen! Omdat ze zich niet voor kunnen stellen dat ze 30 dagen... eeeuhhh... geen brood kunnen kiezen als lunch of cappuccino met gewone melk kunnen drinken .

"Ik kan niet zonder brood/melk"... is de redenatie van een klein kind: "Ik wil gewoon een fucking botertham! NU!".
Dat je op dat gebied niet veel verder bent dan een peuter, dat is een realisatie die best hard binnen kan komen.

Eten als een puber

Als puber leer je dat altijd alleen voor je eigen genot gaan, vaak niet het gewenste resultaat geeft... en dat de wereld domweg te groot is om alles 1-voor-1 uit te proberen. Dus ga je regels maken, principes waar je je aan houdt. Gloeiende objecten aanraken doet pijn, wordt een universele wet, die niet alleen geldt voor de oven.  Maar ook: ijs eten is misschien wel genieten, maar een paar kilo per maand aankomen, is dat niet. En die kilo's blijven langer aan je lijf hangen dan dat het ijs lekker is, dus misschien niet de hele tijd ijs eten. Kortom: wanneer je ouder wordt, ga je voors- en tegen afwegen.

Het kind denkt: "Ik wil een fucking ijsje... NU!".
Een ouder en wijzer kind denkt: "Ik wil een ijsje, maar als ik dat iedere keer doe als ik dat wil, word ik moddervet... daar heb ik geen zin in dus laat maar, zelfs als ik heel graag een lekker ijsje wil".

Wacht: hier is een schema (bewerkt uit het blog van Manson)...
Onderhandeldenken

Plezier en pijn zijn niet meer de enige twee factoren waarop je je beslissing baseert, je houdt rekening met een heleboel mogelijk consequenties. Dit noemt Mark Manson trade-off-denken, onderhandeldenken. Eigenlijk ga je compromissen maken, manipuleren, onderhandelen tussen wat je wil en niet wil. Je gedraagt je (grotendeels) zoals van je verwacht wordt... niet omdat je dat nu zo graag wil, maar je wil de negatieve consequenties niet, dus doe je het maar.

Het zijn niet alleen pubers die zo leven... heel veel mensen, doen heel veel dingen in hun leven niet of wel... Niet omdat ze dat willen, maar omdat ze geen gedoe willen.
"Ik eet geen patat, omdat ik op dieet ben, omdat ik moet afvallen".
"Ik ga (met tegenzin) sporten, omdat iedereen weet dat je meer moet bewegen (en omdat ik wil afvallen)".

Vis eten

In januari had ik als een van mijn doelen van mijn Whole30 dat 2x in de week vis wilde eten, ondanks dat ik dat niet lustte. Ik deed dit vanuit een trade-off-gedachte: omdat vis gezond is. En als HealthCreator wil ik natuurlijk graag gezondheid creëren, zelfs als ik daarvoor zalm moet leren eten...

Met dit gedrag, kan je je prima staande houden in deze wereld... omdat zoveel mensen eigenlijk nooit dit stadium van dit puber-denken ontgroeien en het dus compleet geaccepteerd is. Aan alle kanten wordt het ook toegepast, achter (bijna) alle reclame en marketing zit trade-off-denken: Neem dit product, voor dit resultaat.
Maar: er zit in dit trade-off-denken een levensgroot, frustrerend gat: met de ECHT belangrijke zaken in het leven valt niet te onderhandelen, die vallen niet te manipuleren, er is geen trade off mogelijk.

Over liefde onderhandel je niet

Mark Manson gooit in zijn blog de knuppel keihard het hoenderhok in. Hij schrijft: "Je wil niet met je vader onderhandelen over zijn liefde voor jou. Of je vrienden manipuleren zodat ze je gezelschap houden. Je wil je werkgever niet smeken om respect. Waarom? Omdat je weet dat wanneer je mensen moet manipuleren om liefdevol of respectvol te zijn, je je er ellendig bij zal voelen. De trade-off ondermijnt het hele doel. Als je iemand moet overtuigen om van je te houden, dan houden ze niet van je. Als je bij mensen moet slijmen zodat ze jou respecteren, dan respecteren ze je niet. Over de meest waardevolle en belangrijke dingen in het leven kan niet worden onderhandeld, die vallen niet te manipuleren. Als je het toch probeert, vernietig je precies dat wat je wil bereiken".

Boem! Die komt aan...

Leg me de spelregels uit... en ik speel het spel'. Ze hebben alleen niet door dat het feit dat ze denken dat het leven een spel is met regels om gelukkig te kunnen zijn... voorkomt dat ze echt gelukkig worden".

Geef me gewoon een trainingsschema

Want hoe vaak heb ik dit zelf gedaan (en hoe vaak doe ik dit nog steeds), is niet meer te tellen.
En iedereen die tegen ons zegt: "geef me gewoon een trainingsschema", of "schrijf gewoon voor wat ik moet eten"... want: "als ik  een bepaald gewicht bereik of een bepaald gewicht kan tillen of een bepaalde afstand in een bepaalde tijd kan rennen, dan zal ik zo gelukkig zijn"... Die mensen slaan, ondanks al onze goede zorgen, vaak de plank finaal mis.

Manson: "Je kan niet onderhandelen/manipuleren/samenspannen om gelukkig te worden. On-mog-e-lijk. Dit is wel wat mensen vaak willen wanneer ze om hulp vragen. Dan zeggen ze eigenlijk: 'Leg me de spelregels uit... en ik speel het spel'. Ze hebben alleen niet door dat het feit dat ze denken dat het leven een spel is met regels om gelukkig te kunnen zijn... voorkomt dat ze echt gelukkig worden".

Ook je streefgewicht is een trade-off

Wanneer je denk dat het bereiken van je streefgewicht al je problemen gaat oplossen en dat je dan eindelijk helemaal gelukkig gaat zijn, volgt er teleurstelling: Dat doet het niet, zo werkt dat niet. Er. Is. Geen. Trade-Off.

Wanneer de mensen die je links lieten liggen toen je dik was, ineens aardig tegen je doen als je het gewicht kwijt bent... dan weet je dat het geen echte vrienden zijn. Dat zijn de mensen die je moet manipuleren voor hun gezelschap, waarmee je moet onderhandelen voor hun liefde en moet smeken om respect. En dus houden ze niet van je en respecteren ze je niet.

Onderhandelen met jezelf

En dit geldt dubbel wanneer je hierover onderhandelt met jezelf.
Ik heb mezelf jaren verteld dat wanneer de weegschaal een bepaald getal zou laten zien, dat ik dan gelukkig zou zijn, dat het leven leuker en makkelijker zou zijn. Uit ervaring weet ik dat mijn leven bij 57,5 kilo (dat was jarenlang mijn streefgewicht) ongeveer hetzelfde is als bij 56kilo of bij 64 kilo. Ik heb stront chagrijnige dagen gehad omdat ik 57,6kilo woog (dat laatste onsje wil er maar niet af, verdomme, nu kan ik geen leuke dag hebben). Ik ben super gelukkig geweest terwijl ik geen flauw idee had wat ik woog op dat moment, maar het was meer dan 57,5kilo, dat wist ik wel.

Afvallen

Tuurlijk, soms is een beetje of een boel afvallen nodig en een gezond doel... maar weet dat (of je nu besluit er iets eraan te gaan doen... of niet) je ook van jezelf mag houden terwijl je nog bezig bent met gezonder worden, je niet de "train-en-dieet-gevangenis" in hoeft totdat je bij een bepaald getal bent. Dat het leven niet een grote ellende hoeft te zijn vol afzien, honger en vervelende oefeningen totdat op een dag de weegschaal een geheime hemelpoort open zet omdat het juiste getal is verschenen.

Volwassen zijn

Het hebben van een baan, hypotheek, relatie, je vieze sokken in de was mand doen en je bord leeg eten, maken je dus niet tot een volwassen mens. Wat dan wel? Nou dit:  "Volwassen zijn, is de realisatie dat abstracte principes soms goed zijn... omdat ze goed zijn. Op dezelfde manier waarop de puber erachter komt dat er meer is in de wereld dat het plezier/pijn van het kind, zo komt de volwassene erachter dat er meer is dan onderhandelen met iedereen voor erkenning, goedkeuring en tevredenheid. Een volwassene doet wat goed is, voor de simpele reden dat het goed is. Einde van de discussie", betoogt Manson. Met een plaatje:

Hoe ik leerde een volwassen eter te zijn

Hoewel ik al heel lang een huis heb, mijn vieze sokken meestal in de buurt van de wasmand gooi en aan mijn tweede carrière bezig ben... was ik tot 2014 toch heel vaak een klein kind met eten: Ik. Wil. Een. Fucking. IJsje. NU!

Soms ging ik dan een tijdje op dieet, dan had het kleine kind straf... en vroeg of laat kwam dat fucking ijsje weer (in verschillende vormen, maar ook heel vaak als ijs). NU!
Dat maakte mij tot een jojo... die eigenlijk maar 2 standen kende: genot en pijn. Vreten of diëten.

Is de trade-off het waard

Tijdens het lezen van het blog van Mark Manson zag ik een enorme overeenkomst tussen dat opgroeien en ons voedingsprogramma de Whole30.
In de reset van 30 dagen en de herintroductiefase die erna volgt, ga je eigenlijk eten als een puber. Je verzamelt gegevens over wat welk eten met je doet en leert afwegen of het genot de trade-off op je gezondheid waard is. Veel mensen worstelen in de eerste fase ook met hun eigen gewoonte om met eten om te gaan als een klein kind. Er zijn allerlei voedingsgroepen geëlimineerd voor 30 dagen... en dus wil je de hele tijd die fucking dingen eten. Nu!

Geen fases overslaan

Waarom we die moeite doen om het puberaal gedrag aan te leren als we daarna door willen als volwassene? Omdat je geen fases kan overslaan!
Dat wisten we al, maar Manson legt het nog even uit: "Veel mensen proberen anderen die vast zitten in het genot/pijn-systeem te helpen, te repareren en meteen volwassen te laten worden. Ze willen een alcoholist de waarde van eerlijkheid bijbrengen. Ze willen gewelddadige mishandelaars het belang bijbrengen van gul zijn en geduld hebben. Dat kan niet. Je kan geen stadia overslaan. Je kan niet verder naar wiskunde als je de tafel van 7 nog niet hebt geleerd. Je kan niet van een kind een volwassene worden zonder een tijdje puber geweest te zijn".
Dus in de Whole30 en herintro leer je eten volgens puber-regels. Wanneer je dat onder de knie hebt, volgt de volgende fase: eten als een volwassene. FoodFreedom.

Brenda's FoodFreedom

Na de Whole30 fase begint het echte leren omgaan met eten, want alles wat geëlimineerd was, mag je weer kiezen. In het begin doe je dat als een puber: je weegt de voor en nadelen, nu en op de lange termijn af en maakt een keuze.

Er is geen 'goed' en 'fout' eten. Voedsel krijgt geen moraliteit toegedicht. Het is wat het is en het doet wat het doet met jou.

Ik laat Mark Manson dit nog 1x zonder eten uitleggen: "Een puber zegt dat ze gul is, maar wanneer ze je iets geeft, zit daar altijd een voorwaarde aan: ooit wil ze er iets voor terug. Een volwassene daarentegen is bijvoorbeeld oprecht, omdat oprechtheid belangrijker is dan plezier of pijn. Oprechtheid is belangrijker dan krijgen wat je wil of een doel bereiken. Oprechtheid is op zichzelf al goed en waardevol".

Redenaties die je overal hoort als 'zondigen' en 'cheaten' met eten... bepaald eten (of vooral drinken: wijn) verdiend hebben: Allemaal puberpraat, trade-off redenaties.

Niet meer onderhandelen

Wanneer het lukt om dat toe te passen op eten, dan heb je Food Freedom bereikt. Je hoeft niet meer te onderhandelen met anderen of jezelf over je eetkeuzes.
Je kan taart weigeren op een verjaardag en taart eten op een willekeurige donderdag om 14:27uur.
Je bent een hele avond super gezellig uit terwijl je Spa rood drinkt... en kan genieten van een mooi glas bijzondere rode wijn bij je lunch op maandag.

Redenaties die je overal hoort als 'zondigen' en 'cheaten' met eten... bepaald eten (of vooral drinken: wijn) verdiend hebben: Allemaal puberpraat, trade-off redenaties gebruikt door volwassen mensen.
Als je dit leest, ben je waarschijnlijk een volwassen mens met eigen geld. Alleen al daarom hoef je je 'wijntje' niet te verdienen... en je hebt het ook niet nodig als beloning voor iets. Je doet de dingen die je moet doen (vieze sokken in de wasmand, hypotheek betalen, lief zijn tegen je lief, voor je kinderen zorgen) niet omdat je jezelf dan later wijn/ijs/chips/pizza geeft als beloning. Je doet die dingen omdat je volwassen bent. Je kan al dat eten kiezen, juist omdat je tegenover niemand verantwoording hoeft af te leggen. En het mooie? Daarmee verliest het vaak meer dan 80% van de magie... en kan je het gewoon kiezen als je er oprecht zin in hebt. Geen. Trade-Off. Nodig.

Volwassen eter

Ik merk bij mezelf dat ik steeds dichterbij een volwassen eter kom... ook ik val nog weleens plat in mijn eigen puber- of kind-gedrag. Wat wil je: na 43 jaar je gedragen als een klein kind groei je niet even in een paar jaar naar volwassene zonder ooit een foutje te maken. De truc is dat ik blijf leren van mijn fouten... en mijn periodes van FoodFreedom worden steeds langer en steeds fijner.

En nu moet ik even mijn vieze sokken van de grond rapen en in de mand gaan doen...

Comments are closed.