Gedragsverandering begint met karakter!

Ineens hoor je het: “Meer regels heeft geen zin zolang mensen hun gedrag niet veranderen”. Het komt in iedere persconferentie over corona terug…
Wat er nu in heel het land, in heel de wereld gebeurt, met een virus, gebeurt al jaren bij iedereen die gezonder wil gaan leven: je gedrag tijdelijk aanpassen is peanuts, of op zijn minst: te doen. Dat nieuwe gedrag volhouden…
M.O.E.I.L.I.J.K!
Bij HealthCreators werken we met een proces om je gedrag te veranderen en dat vast te houden… want gedragsverandering begint niet bij een nieuw dieet of trainingsschema… het begint bij je karakter. Soms moet je letterlijk een nieuwe karaktereigenschap ontwikkelen om je doel te bereiken… en vooral: vast te houden.

Ik, Brenda, was vroeger echt een jojo-diëter… Ik had een streefgewicht en ik heb de meest bizarre diëten gevolgd om op dat streefgewicht te komen. Ik blijf het altijd leuk vinden om te vertellen dat mijn streefgewicht 57-en-een-half was. Geen idee waar dat halfje vandaan kwam… anyway…
Ik heb dagen op alleen yoghurt geleefd, raar, zwaar brood gegeten, ge-weight-watcherd… en mijn zelfverzonnen espresso-en-wortelen-dieet… waarbij ik veel zwarte koffie dronk en alleen worteltjes at. Vooral met die laatste was ik binnen de kortste keren op mijn ‘streefgewicht‘, alleen voelde ik me dan compleet futloos en trilde ik van de enorme hoeveelheden koffie die ik dronk.
Eenmaal op mijn streefgewicht, liet ik de teugels vieren. En dat kon ineens heel hard omslaan. Dat ik een hele Domino’s pizza at en een hele pot Ben & Jerry’s als toetje. Of ik liet een hele bak vegetarische pasta bezorgen op mijn werk met een hele portie gebakken aardappels… ik at in die tijd vaak aan mijn bureau terwijl ik lange dagen werkte als politiek verslaggever bij Radio West.
Net zo snel als ik op mijn streefgewicht kwam, raakte ik er ook weer ver van verwijderd. Zoals zo veel vrouwen had ik kleding in verschillende maten in de kast en daar zigzagde ik dan doorheen: tussen de maat 36 en 42.

Corona maatregelen lijken op jojoën

Mijn gedrag van toen herken ik in de corona-maatregelen van het kabinet en in het gedrag van de Nederlanders.
We hebben een streefgewicht: dat zijn de getallen op het corona-dashboard.
In het voorjaar gingen we massaal op het koffie-en-worteltjes-dieet: de intelligente lockdown.
We bereikte we ons streefgewicht, maar voelde ons ontzettend rot, vooral economisch en sociaal..
Daarna lieten we de regels los: gingen we op vakantie, op een druk strand liggen, met te veel mensen bij elkaar hangen. Te vergelijken met: pizza, ijs, pasta, gebakken aardappels.
En nu: nu zitten we aan de maat 42 kant van mijn voormalige kledingkast. Hortend en stotend voeren we nu weer maatregelen door (te vergelijken met pogingen om gezonder te gaan eten), maar het plan om weer aan de ‘wortels en espresso’/lockdown te gaan, gloort aan de horizon.

Dit. Werkt. Niet

Even, voor jullie informatie, dit gedrag ken ik ontzettend goed. Ik ben er in de brugklas (1983) mee begonnen en heb het volgehouden tot 2014. Dat is meer dan 30 jaar!
En een ding weet ik absoluut zeker: Dit. Werkt. Niet.
Het is een supergoed business model, daarom gaat er zoveel geld om in fitness- en afvalprogramma’s. Maar de sleutel… ligt niet in wat je eet of hoe je traint… de sleutel ligt in wie je bent. En nee, wie je bent, ligt niet vast… je bent nu iemand anders dan dat je was toen je een brugklasser was, of wie je was als student. Je bent met je vrienden iemand anders dan dat je bent op visite bij je oma.
Je past je gedrag steeds aan… aan wie je bent.
In 2014 heb ik dat rare dieet-gedrag doorbroken met de Whole30. Als je je afvragen waarom ik zo lyrisch ben over dat programma: dat is dus niet zo zeer om wat je wel of niet eet, maar om het proces wat je volgt.
Een ander resultaat blijft alleen wanneer je blijvend je gedrag veranderd. Zo’n verandering blijft alleen wanneer je de karaktereigenschappen ontwikkelt die je helpen om die persoon te worden die dat gedrag uit zichzelf doet of wil doen. Dat is een groot verschil met op wilskracht allerlei gedrag te doen waar je je onderhuids enorm tegen verzet met als doel een getal: op een weegschaal… of op een coronadashboard.
Tekst gaat onder de foto verder…

Het HealthCreators proces

Deze maand precies vijf jaar geleden begonnen wij bij HealthCreators te werken met het proces. De methode hebben we niet zelf bedacht, maar is ontwikkeld door American Football coach Nick Saban en psycholoog Lionel Rosen. Niet dat wij stiekem American Football fans zijn, maar wij hebben er weer over geleerd van onze favoriete schrijver Ryan Holiday en CrossFit coach Ben Bergeron.
Het komt erop neer, dat je aan strategie niet genoeg hebt. Of dat nu coronaregels zijn of een dieet of een trainingsschema. Je moet ook de vaardigheden hebben om het plan uit te kunnen voeren. Wanneer je vaardigheden mist, moet je een proces doorlopen om oplossingen te vinden. En vaak kom je er dan achter dat je karaktereigenschappen mist… bijvoorbeeld geduld. Of: vastberadenheid. Of: 100% verantwoordelijkheid nemen. Of het kunnen uitstellen van genot op de korte termijn voor resultaat op de lange termijn. Eigenlijk is die laatste weer geduld.
Visueel ziet dit er zo uit:

100 kilo optillen

Ik vind het altijd nog het makkelijkste om het uit te leggen aan de hand van sport. Stel, je doel is 5x een gewicht optillen van 100kilo. Dan kan je je enorm verliezen in strategie. Ga je voor 5 achter elkaar of doe je 2 setjes van 2 en dan nog 1 losse op karakter? Of doe je ze allemaal een voor een?
Al die strategie heeft helemaal geen zin… zolang je de vaardigheid mist om 100 kilo op te tillen. Als het gewicht niet eens in beweging komt, hoe hard je ook trekt… dan maakt het niet uit of je ze een voor een wil doen, of alle 5 achter elkaar. Je doet er tenslotte 0.
Wanneer je dat dan per se toch wil doen, dat gewicht optillen, zal je eerst tijd moeten investeren om sterker te worden. Vaardigheid creëren door aan je deadlift-techniek te werken. Misschien specifieke dingen trainen, zoals je core-spieren en je posterior chain, zodat je het gewicht kan optillen zonder door je rug te gaan.
En voor ander soorten doelen… is dat niet anders.

Waarom wil ik dit eigenlijk?

Dan kom je vanzelf uit bij de vraag: waarom wil ik dit eigenlijk? Dit onderzoeken is van essentieel belang: Je overtuigingen bepalen voor een groot deel wie je bent (en andersom).
Terug naar mijn jarenlange jojo-dieet: ik wilde 57,5 wegen met de overtuiging dat dat gewicht me waardevol, aantrekkelijk en gelukkig zou maken. Om maar even wat kleinigheidjes te noemen… dat is ook wat ons op allerlei manieren verteld wordt: word slank en rijk… en je zal gelukkig zijn.
Alleen wanneer ik na een crash-dieet op mijn streefgewicht kwam, maakte dat eigenlijk niet zo heel veel verschil… sterker nog: ik voelde me te ellendig om me waardevol, aantrekkelijk of gelukkig te voelen.
Diep van binnen wist ik dat die 57,5 niet kon leveren wat ik ervan verwachtte… en daarom kon ik het niet volhouden. Pas toen ik de overtuiging los liet dat een getal op de weegschaal bepaalde of ik waardevol of aantrekkelijk of gelukkig kon zijn… begon er wat te veranderen. Ik veranderde… en het jojoën stopte.
Ik ontwikkelde karaktereigenschappen als tevredenheid en acceptatie… en tot mijn stomme verbazing leidde dat er niet toe dat ik dik en lui werd, waar ik altijd bang voor was geweest. In tegendeel… ik voel me nu fitter dan dat ik me als 16-jarige voelde!
Mijn doel werd dat ik me gezond en fit wilde voelen, dat ik met gemak lange wandelingen wilde maken omdat ik daarvan geniet. Dat ik in een bikini wilde lopen omdat ik op een zomerse dag ga zwemmen… en niet omdat ik ‘bikini klaar’ was. Dat ik me waardevol en geliefd voel om wie ik ben en niet omdat ik voor mijn doen het dichts bij ben, bij het ideaalplaatje van wat ons gepresenteerd wordt als ‘succesvol’.

En dan nog even terug naar het optillen van 100kilo. Ik kwam erachter dat zo’n doel voor mij niet belangrijk genoeg is om maanden aan coretraining, techniektraining en krachttraining te doen.
Naomi, zeker in haar atletentijd, had die motivatie wel… want het was onderdeel van wie zij was en wilde zijn: een CrossFit-atleet op (inter)nationaal niveau. Nu ze dat doel niet meer heeft, nu ze veranderd is, kan ze het ook niet meer… en ze is nu ook niet meer van plan om de tijd en energie erin te steken om dat weer wel te kunnen. Andere doelen, andere vaardigheden, andere strategie. Ze kan nu geweldig goed spitten in de tuin en zandzakken sjouwen om de tuin op te hogen.

Het proces blijven volgen

Het proces volgen is een plan om continue te blijven groeien. In ons vorige blog (Naomi’s road naar balans), kan je lezen hoe Naomi steeds stappen blijft zetten in het proces om meer balans in haar leven te krijgen na jaren van leven als een atleet met 1 focus, een doel halen.
Dat wij inmiddels bedreven zijn in het proces volgen, helpt ons ook enorm om te blijven schakelen in deze corona-tijd. In plaats van ons verzetten tegen regels, ontwikkelen we de eigenschappen die nodig zijn om deze tijd door te komen.
Hebben we het nooit lastig? Tuurlijk wel! Maar ook voor lastig hebben we een proces… en die stappen zetten geeft meer voldoening dat ons vast bijten in verzet.

Comments are closed.